Wat is een concurrentiebeding?

Een concurrentiebeding is een clausule die in veel arbeidscontracten is opgenomen en die de werknemer, na beëindiging van het arbeidscontract, beperkt in de mogelijkheden om een andere baan te zoeken. Het doel hiervan is het tegengaan van concurrentie voor de werkgever. Immers, het is nadelig voor een werkgever wanneer een werknemer de kennis en ervaring die hij binnen het bedrijf heeft opgedaan, meeneemt naar de concurrent. Denk bijvoorbeeld aan cursussen die de werknemer aangeboden heeft gekregen door de werkgever. Het concurrentiebeding moet daarom voorkomen dat de werknemer zomaar kan overstappen naar een concurrerend bedrijf. Om geldig te zijn moet een concurrentiebeding voldoen aan wettelijke eisen. Zo moet het beding schriftelijk zijn opgesteld en de werknemer moet kennis hebben kunnen nemen van de inhoud van het beding voordat het contract wordt getekend. Het beding kan bovendien alleen worden gesloten tussen personen die 18 jaar of ouder zijn en het mag niet tot gevolg hebben dat het voor de werknemer onmogelijk is om ander werk te vinden.

Inhoud van het beding

De inhoud van het concurrentiebeding wordt doorgaans bepaald door de werkgever, maar dat betekent niet dat u hier direct mee akkoord hoeft te gaan. Als werknemer kunt u met uw werkgever onderhandelen over de exacte formulering van het beding. In een concurrentiebeding zijn meestal een aantal factoren opgenomen, die bepalen hoe lang en in welke gevallen het beding geldig is. Zo wordt er vaak een regio afgesproken waarbinnen de werknemer een bepaald type werkzaamheden niet mag verrichten gedurende een bepaalde tijd. Ook kan er in het beding zijn opgenomen dat u niet voor een bepaald soort werkgever, namelijk de concurrent, mag werken. Hoeveel impact de inhoud van het beding heeft, hangt sterk af van de mate waarin de afspraken zijn gespecificeerd, bijvoorbeeld hoe groot de regio is waarin het verbod geldt of hoe duidelijk afgebakend de werkzaamheden zijn die u niet mag verrichten.

Extra belemmerend

Omdat een concurrentiebeding de werknemer beperkt in zijn mogelijkheden om ander werk te vinden, mag het alleen worden opgenomen in vaste arbeidscontracten. Sinds 1 januari 2015 is het daarom wettelijk verboden om een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidscontract voor bepaalde tijd. Hierop geldt als uitzondering dat een werkgever die een zwaarwegend belang heeft bij zo’n beding, dit toch mag opnemen in een tijdelijk contract. De werkgever moet dan wel kunnen motiveren waarom het beding van belang is. Voor werknemers met een tijdelijk contract kan een concurrentiebeding extra belemmerend zijn, omdat zij niet de mogelijkheid hebben, zoals werknemers met een vast contract, om langer bij hun werkgever te blijven.
Ook voor werknemers die zeer specialistisch werk verrichten is het concurrentiebeding erg ingrijpend. Vaak betekent het beding voor hen dat het onmogelijk wordt om werk te vinden. Daarom wordt er voor werknemers die zeer specialistisch werk verrichten vaak een relatiebeding afgesproken. Dit is een beding dat bepaalt dat de werknemer na beëindiging van het contract niet werkzaam mag zijn voor klanten of relaties van de ex-werkgever. Het relatiebeding wordt beschouwd als een mildere variant op het concurrentiebeding en moet verder aan dezelfde eisen voldoen.

Juridische afspraak

Een concurrentiebeding dat aan de wettelijke eisen voldoet, geldt als een juridische afspraak tussen werkgever en werknemer. Dat betekent dat u zich aan het beding moet houden. Hoewel werknemers vaak denken dat het in de praktijk wel mee zal vallen, kan een werkgever een hoge boete eisen wanneer u het concurrentiebeding schendt. Een rechter zal in veel gevallen de werkgever in het gelijk stellen. Er zijn slechts enkele uitzonderingen waarbij een werknemer onder een concurrentiebeding uit kan komen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer aantoonbaar is dat het beding niet rechtsgeldig is, omdat het niet aan de wettelijke eisen voldoet, of wanneer uw belang om werk te vinden aantoonbaar groter is dan het concurrentiebelang van uw ex-werkgever. Ook als de werkgever verwijtbaar heeft gehandeld, zoals bij onrechtmatig ontslag, kan het beding nietig worden verklaard, evenals bij een beding dat onredelijk bezwarend is. Een beding kan onredelijk zijn als het bijvoorbeeld gedurende zeer lange tijd, meestal langer dan twee jaar, geldig blijft of als de regio waarin u niet mag werken onevenredig groot is, bijvoorbeeld wanneer het beding bepaalt dat u niet mag werken in de hele Benelux. Ook kan een beding ongeldig worden verklaard wanneer er een wijziging heeft plaatsgevonden in functie of andere arbeidsomstandigheden, zoals wanneer u een promotie heeft gemaakt of voor een andere afdeling ging werken. Op zo’n moment moet de inhoud van het beding in principe opnieuw beoordeeld worden. Wanneer dit niet is gebeurd kan een rechter bepalen dat het beding ongeldig is. Concurrentiebeding aanvechten? Schakel ons in voor juridische bijstand. Wij zijn gespecialiseerd in het concurrentiebeding en relatiebeding.

Geen beperkingen

Sommige werknemers gaan ervan uit dat het concurrentiebeding niet geldig is wanneer zij worden ontslagen. Dit is echter een misvatting. Wanneer het beding aan de voorwaarden voldoet, dan houdt dit gewoon stand bij ontslag. Uw arbeidscontract wordt immers beëindigd en op dat moment treedt het beding in werking. Alleen wanneer het ontslag onrechtmatig was of als uw werkgever verwijtbaar heeft gehandeld, maakt u kans om het beding ongeldig te laten verklaren.
Wanneer er geen concurrentiebeding in uw arbeidscontract is opgenomen, betekent dat niet dat u geheel vrij bent om uw werkgever te beconcurreren. U mag bijvoorbeeld niet zomaar de klanten van uw ex-werkgever meenemen, ook al is er geen concurrentie- of relatiebeding afgesproken. Het is in dit geval aan te raden om een specialist te raadplegen voordat u concurrerende werkzaamheden gaat uitvoeren.

Boete en advies

Het concurrentiebeding beperkt een werknemer dus in zijn zoektocht naar nieuw werk. Wanneer het beding aan de wettelijke eisen voldoet is het rechtsgeldig en kunt u er niet zomaar onderuit. Schendt u de afspraken, dan kan u een hoge boete te wachten staan. Om dit te voorkomen raden wij u aan om juridisch advies in te winnen wanneer u over wilt stappen naar een andere werkgever. U kunt bij ons uw arbeidscontract uploaden, zodat wij uw concurrentiebeding kunnen beoordelen en u kunnen adviseren bij uw overstap. Soms kan in overleg met uw ex-werkgever afgesproken worden dat u een baan die u is aangeboden aan mag nemen, maar in andere gevallen kan een gang naar de rechter nodig zijn. Wij kunnen voor u bekijken of u kans maakt dat de rechter uw beding ongeldig zal verklaren of zal matigen. Door vooraf advies in te winnen kunt u problemen met uw ex-werkgever en hoge boetes voorkomen.